GüLe SeVDaLi BiR GeNçLiK
GENEL KÜLTÜR VE TARİH => Genel Kültür => Konuyu başlatan: orkide - 03 Haziran 2008, 14:05:09
-
Yildiz Kaymasi
Geceleyin açik bir havada gökyüzünü seyrederken, çesitli renk ve parlakliktaki yildizlarin olusturdugu o inanilmaz ve muhtesem manzaranin içinden bir yildizin parlak bir çizgi çizerek kayip gittigini muhakkak görmüssünüzdür.
Bu sirada içinizden bir dilek tutup, bu dilegin gerçeklesmesi için de gördügünüzden kimseye bahsetmemissinizdir herhalde. Çünkü insanlar arasinda, bir yildiz kaydiginda, o yildizin ölecegi ve ölmeden önce dilek dileyenin arzusunu yerine getirecegi inanisi yaygindir.
Halk arasinda yildiz kaymasi diye tanimlanan bu olayin aslinda yildizlarla hiç bir ilgisi yoktur. Yildizlar dünyadan milyarlarca kilometre ötedeki uzak güneslerdir. Günes Sistemimizin içinde Günes ve gezegenlerin çekim kuvvetleri arasinda bir oraya bir buraya gezinen sayisiz göktasi vardir.
Bunlardan Dünya'nin yakinindan geçerken çekim alanina girenler, hizla atmosfere dalarlar. Sürtünmeden dolayi isinirlar, yanarlar ve arkalarinda parlak, çizgi gibi bir iz birakirlar. Sonunda tamamina yakini, düsüsün son aninda görülen parlamayi takiben yok olurlar.
Yer atmosferine her yil toplami 15 bin ton olan 200 bin kadar göktasi düstügü kabul ediliyor. Bu hesaba göre yerin kütlesi 4,5 milyar yillik ömrü içinde gelen göktaslari sayesinde epeyce artmis olmasi gerekiyor. Dünya'ya düsen göktaslarinin incelenmeleri sonucu içlerinde dünyada var olmayan yeni bir elemente rastlanmamistir.
Atmosfere girdiklerinde yanan ve çogunlukla yok olan göktaslarina "meteor" denilirken bunlardan yere ulasmayi basaranlara da "meteorit" deniliyor. Dünyamizin büyük bir kismi Okyanuslarla kapli oldugundan yere ulasabilen göktaslarinin çogu da buralara düserler. Ancak Dünya'nin bir çok yerinde de karalar üzerinde meteoritlerin yol açtigi izler ve çukurlar vardir.
Ülkemizde rastlanan en büyük göktasi 25 kilogram olup Domaniç yaylasinda bulunmustur. Dünyada bilinen göktaslarinin en büyügü ise güneybati Afrika'da Grootfentein'de bulunan göktasidir ve kütlesi 80 ton kadardir.
Bugüne kadar dünyada 20 civarinda insanin göktasi isabeti nedeniyle yaralandigi tespit edilmistir. Yani uzayda, binlerce yil oyunca, milyarlarca kilometre yol alan bir tas, atmosfere çok uygun bir açidan girsin, yanmadan yere kadar ulasarak gelsin, kafaniza düssün. Iste kismet diye buna denilir!
-
keşke bir yıldız olsaydım.