GüLe SeVDaLi BiR GeNçLiK
GENEL KÜLTÜR VE TARİH => Genel Kültür => Konuyu başlatan: MAT_ROCK23 - 26 Mayıs 2008, 15:47:25
-
(http://img259.imageshack.us/img259/5546/gnesistemiun5.jpg)
Güneş sistemindeki gezegenlerin günümüzde tespit edilen uzaklıklarına göre işlendiği ahşap minber, dünya bilim tarihinde Osmanlıların batıdan ne kadar ileri olduğunu da gösteriyor.
Bursa Ulucami'nin dünyada bir benzeri bulunmayan ahşap minberinin rölevesi çizildi.
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası'nın desteği ile onarımı başlatılan 670 yıllık minberin üzerindeki bütün motifler en ince teferruatına kadar Nakkaş Mimar Semih İrteş başkanlığındaki bir ekip tarafından çizildi.
Ahşap motif ve sedef kakmaların kaybolmasına yol açan minberin üzerindeki 12 kat vernik ve cila, özel yöntemlerle kazındı.
Elle tek tek üzeri temizlenen minberin motifleri net bir şekilde ortaya çıkartıldı. Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu ile Vakıflar Genel Müdürlüğü ekiplerinin kontrolünde temizlenen minberin bir kaydının bulunması için, Nakkaş Semih İrteş ve ekibi tek tek bütün motifleri katmanlarına kadar çizerek röleve hazırladı.
Müthiş detaylar ortaya çıkartıldı
Yapılan temizlik çalışmasında, Osmanlılar'ın astronomi ilminde de zirve olduğunu belgeleyen detaylar ortaya çıktı.
minbere işlenen güneş sisteminin, bugünkü ilmin tespit ettiği uzaklıklarda olduğu tespit edildi.
Güneş sistemindeki gezegenler ile dünyanın etrafında döner halde resmedilen ayın dışında, Plüton'un metal olarak ve gezegenlerden ayrı bir yerde minbere nakşedilmesi dikkati çekti.
Metal grubundan helyum gazı ağırlıklı olan Plüton'un, minberde, diğer gezegenlerden farklı bir yerde yer alması ve ahşap yerine tunçtan yapılması dikkati çekti. Gezegen mi yıldız mı olduğu günümüzde tartışılan Plotün'ün, minberde farklı bir yerde olması ve diğer gezegenlerden farklı bir maddeden yapılması, ecdadımızın ilminin üstünlüğünü gösteriyor.
Nakkaş Mimar Semih İrteş, dünyanın döndüğünü söylediği için engizisyon mahkemesince ölüme mahkum edilen Galilo'dan tam 230 yıl önce, 1396 yılında, Osmanlı alimlerinin verdiği projeye göre yapıldığı anlaşılan minberde, Güneş sisteminin günümüzde tespit edilen uzaklıklarına göre resmedilmesinin hayret verici olduğunu söyledi.
İlim ve sanatta zirveye çıktığımızın kanıtı
İrteş, "Biz Ulucami minberinin ahşap motiflerindeki 2-3 katlı parçaların nasıl yapıldığına, minberin geçmeli olarak nasıl birleştirildiğine kafa yorarken, asıl önemli olan figürün güneş sisteminin nakşedildiği doğu cephesi olduğunu görüyoruz.
Hem ayın dünya etrafında döndüğü, hem gezegenlerin kütlesel büyüklükleri ve güneş ile dünyaya olan uzaklıkları ölçekli olarak gösteriliyor.
Plüton'un helyum içerikli bir yıldız olması sebebiyle madeni olarak yapılıp minberde ayrı bir konumda yer alması bizleri hayrete düşürdü.
Osmanlı alimlerinin ve sanatkarlarının zirvede olduklarını gösteren muhteşen bir eser olarak Ulucamii minberinin rölevisini en ince detayına kadar elle çizerek ortaya çıkarttık.
Bu çalışmaya vesile olan Bursa Ticaret ve Sanayi Odası'na teşekkür ediyoruz. Bir nakkaş olarak bu çalışmayı, mesleğimizin en nadide eserini kurtarmak ve meslek büyüklerimize saygı adına gerçekleştirdik.
Bursalılar bu minbere sahip çıkmalıdırlar. Minberde bazı parçaların 100 yıl kadar önce taklit olarak yapılması ile birlikte, bazı parçaların yerine alçılarla uydurma kapatmaların yapılmış olduğunu gördük.
Bunlar çok önemli miktarda değil, şimdi bu parçaların orijinale en yakın özellikteki benzerlerinin yapılarak takılması ve minberin kondüsyonunun arttırılması için son çalışmalar gerçekleştirilecek" diye konuştu.
Tarihi eser restorasyonunda nasıl bir durum ile karşılaşılacağını baştan kestirmenin mümkün olmadığına dikkati çeken İrteş, "Biz minberin üzerinde 12 kat vernik olacağını tahmin etmiyorduk. Bu sebeble bizim çalışmalarımızı sabırla bekleyen cami cemaatimizin, eser ortaya çıktığında gözlerinin kamaşacağını ifade etmek istiyorum.
Bu çalışma Ulucamii tarihinde 670 yıllık minber üzerinde yapılan en hassas ve en ciddi bir restorasyon çalışması oldu diyebiliriz.
Bursa ve Türkiye çok önemli bir eseri yeniden kazanıyor. Bursa Ticaret ve Sanayi Odası'nın böyle önemli bir projeyi başlatmasından dolayı da çok önemli bir misyonu yerine getirdiğini düşünüyorum. Ulucamii'nin minberinin hem kündekari sanatı ile alakalı, hem de Güneş sisteminin motiflendirilmesi ile dünya bilim tarihine yön vermesi bakımından ders kitaplarında geniş olarak yer alması gerektiğini düşünüyorum" dedi.