GüLe SeVDaLi BiR GeNçLiK
GENEL KÜLTÜR VE TARİH => Genel Kültür => Konuyu başlatan: orkide - 06 Nisan 2008, 00:24:37
-
Atalarimiz bazi dogrulari vecizelestirip bizlere hediye etmislerdir. Bunlardan biri de malumunuz: "Aslini inkar eden haramzâdedir." sözüdür.
Ola ki, siz de ibretle okuya, hayretle düsüne ve aslinizi unutmama konusunda düsüncenizi perçinlemis bulunasiniz.
* * * * * * *
On sekizinci asrin baslarinda Istanbul'dayiz. Avci Mehmet diye bilinen Sultan Mehmed'in annesi Turhan Sultan, Istanbul'da bir gezintiye çikar. Bir ara bugünkü Unkapani Köprüsü'nün Galata'ya varan ucundaki Azap Kapi'ya da ugrar. Oradan Galata tarafina geçmek isterken Sokullu Mehmet Pasa Camii'nin bulundugu yerde bir kizcagizin oturmus, gözyasi döktügünü görür. Yaklasir, bakar ki, çocugun önünde kirilmis bir testi var.
Sefkatle seslenir:
- Yavrucugum niçin agliyorsun, bosuna gözyasi dökme. Kirilan testi olsun. Sil gözünün yasini. Iste sana testinin parasi. Hemen yenisini al.
Kizcagiz yasli gözlerini silerek baktigi Turhan Sultan'a titrek sesle cevap vermeye çalisir:
- Ben der, testi kirildigi için aglamiyorum. Sabahtan beri iplik gibi akan su basinda bekleyip de doldurdugum testinin suyunu hizmetçilik ettigim eve götüremeyecek kadar beceriksizlik gösterdigim için agliyorum.
Turhan Sultan bu cevaptan çok hoslanir. Orada kizcagizin kim oldugunu sorusturur. Ana-babadan yetim bir öksüz oldugunu, hayirsever bir ailenin yaninda karin tokluguna hizmetçilik ettigini ögrenir. Hemen gidip kizcagizi aileden ister, saray terbiyesine alir.
Fevkalade bir ögrenim kabiliyetine sahip olan öksüz kizcagiz, kisa zamanda inkisaf eder, her konuda sarayda örnek bir hanim haline gelir. Öylesine itibar kazanir ki, onu hayirseverin evinden alip saraya getiren Turhan Sultan, padisah hanimi olmaya bile layik görür ve nitekim Sultan Mustafa (II) ile evlendirir. Böylece Saliha Hanim, Saliha Sultan unvanini alir, Hanim Sultan olur.
Aradan geçen zaman içinde dünyaya getirdigi oglu Mehmet (I)'in de padisah olmasi sebebiyle bu defa da Saliha Sultan'liktan yükselir Valide Sultan olur.
Ne var ki, Saliha Sultan, Valide Sultan'liga terfi ettigi halde geçmisini asla unutmaz. Öksüzlügünü, hizmetçiligini, hatta kirdigi testinin basinda aglarken elinden tutulup da böylesine essiz bir mevkiye çikisini, hep düsünür.
Bir gün çevresiyle birlikte testisini kirdigi, basinda gözyasi dökerken elinden tutulup da saraya getirildigi yere gider. Sessizce yine gözyasi dökmeye baslar. Meraklananlar sebebini sorarlar. O da geçmisteki olayi onlara açik seçik anlattiktan sonra emrini verir:
- Testimin kirildigi bu yere öyle bir çesme yapilsin ki, asirlar geçsin; ama çesmenin suyu bitmesin, sanati gözden düsmesin. Testisini kiran kizlar bir daha dolduramam diye gözyasi dökmesin. Su bol aksin.
- Sonra ne mi olur? Öylesine bir sanat eseri büyük çesme yapilir ki, aradan asirlar geçer, çesme halen sanatindaki essizligi korumakta, çevreye de su hizmeti vermektedir.
Unkapani Köprüsü'nün Karaköy basinda Sokullu Mehmet Pasa Camii'nin yanindaki çesmeyi bugün olanca ihtisamiyla görmeniz mümkündür.
Demek Saliha Sultan geçmisini unutmamis. Valide Sultan'liga terfi etmesine ragmen hizmetçilik ettigi günleri mukayesesiyle yasamistir. Bu yüzden yaptirdigi çesmesiyle, ben burada testi kiran bir hizmetçi kizdim demek istemis, kendinden sonra gelenlere örneklik etmistir.
Evet, siz de unutmayin geçmisinizi, yokluk, sikinti ve istirap dolu günlerinizi ve su anda sahip oldugunuz imkanlarinizla yapmaniz icap eden hizmetlerinizi...
Mümin Aktürk