GüLe SeVDaLi BiR GeNçLiK
EĞLENCE, MUHABBET VE KOMİKLER => Geyik ve Sohbet Yeri => Konuyu başlatan: orkide - 13 Ocak 2008, 22:09:09
-
Göz
Biyoloji kitaplarında bir tane "göz" vardır: Canlıların görme organı. Dede Korkut Kitabında "tepegöz" nâmında tek gözlü bir mahlûk ile karşılaşıyorsak da hayvanlar ve insanlar iki göze sahiptir. Pawnee Kızılderililerinden bir reis der ki: "İki gözümüz vardır; biriyle iyi, doğru, güzel şeyleri görürüz, diğeriyle kötü, yanlış, çirkin şeyleri..." İngiliz yazar Charles Colton'un bu konudaki fikri de şudur: "İnsan i
Biyoloji kitaplarında retina, kornea, iris gibi kısımları ki görüp bir söylesin diye, iki göz ve bir dil ile doğar."
Ama gözü kapalı konuşup duran insanlar da az değildir.
anlatılan göz Türkçe'ye ne büyük bir zenginlik katmıştır?
Göz; şiire, şarkıya en fazla malzeme olmuş yüz organımızdır. Siz hiç kulak, burun, ense üzerine yazılmış şarkı duydunuz mu? Ama açın bir güfte kitabının fihristini, göz ile başlayan, gözden bahseden düzinelerce şarkı bulursunuz. Halk Edebiyatı'ndan Divan Edebiyatı'na, çağdaş edebiyata kadar her nesil göz üzerine sayısız şiirler yazmış. Göz, her devirde en itibarlı organ olmuş. Dudak, saç, kaş hepsi gözün ardından geliyor. Hiç düşündünüz mü, nedendir?
Bedenî sakatlıklar arasında en zorunun körlük olduğunu söylerler. "Gözün çıksın!" cümlesi dilimizde herhalde bunun için beddua olarak kullanılır. Görmek pek çok şey için başlangıç. Hayal kurmak için bile önce gerçekleri görmek lâzım. Dünya ile irtibatımızı kuran ilk vasıta gözler. Göz düşüncenin, duygunun açığa vurulduğu pencere. Sık sık yalan söylediklerinden şikâyet edilir ama yalan da olsa, doğru da olsa, ses çıkarmadan konuşmak ancak göze vergidir. Göz sessiz, sözsüz bir dil makamındadır.
Sonra insan yüzünde şekil itibariyle sanata malzeme olmaya en lâyık organ gözdür. Burun ya da kulağın pek şairane olduğu söylenemez. Ağız, dudak belki; ama onları da közlenmiş mısır kemirirken yahut yuvarlanmış bir lahmacunu ısırırken gördüğünüzü düşünün. Gözün böyle "uygunsuz vaziyetleri" yoktur. Aksine göz süzülür, göz kırpılır. Açık söyleyelim, yüzümüzdeki organlar arasında akıntısı bile sevilen tek organdır, göz: Gözyaşı... Gözyaşı başlıbaşına bir sanat konusudur.
Gönüle aktarmasız yol bağlantısı da göze verilmiş mazhariyettir. Nahifi:
"Göz gördü, gönül sevdi, seni ey yüzü mâhım. / Kurbanın olam var mı bunda benim günahım?" diye sorarken de, Nâbî:
"Çeşm olmasa dil düşmez idi mihnet-i aşka" derken de gönüldeki aşk ateşinin gözden kıvılcım aldığına, kabahatin gözlerde olduğuna kanidirler. Atalar sözü:
"Gözden ırak olan gönülden de ırak olur." diye hükmünü vermiştir.
Karacaoğlan daha kestirmeden gidip üç koşmasının ikisine:
"Ala gözlerini sevdiğim dilber" diyerek başlar, gözün üzerine noktayı kor. Zaten "göz" ün üzerine noktayı koymazsanız "kör" olur, Osmanlı-Türk alfabesini hatırlayalım. Fuzulî nasıl da kızar:
"Kalem olsun eli ol kâtib-i bed tahririn Ki fesad-ı rakkamı sürürümüzü sûr eyler, Gah bir harf sukûtıyla kûrur "nâdiri" nâr Gah bir nokta kusuruyla "göz" ü kör eyler."
Esasında gönüle de bir göz hediye etmişizdir biz; gönül gözü, yüzümüzdeki gözün göremediklerini görür. Lâkin, gönül gözü kapalı olanlar azımsanmayacak kadar çoktur.
Çok mutlu olduğunuz vakit gözlerinizin içi güler. "Göz göz oldu yârelerim" diyen şair ise dertlerinin katmerlendiğini anlatır. Göz değmek, ya da göz inmek dendiğinde "nazar" bahis konusudur, kem gözlerden zarar görülmüştür. Bu gibi hallere karşı halkımız göz boncuğu takar.
Göze gelmek de nazara uğramaktır, şarkıda soran:
"Göze mi geldim, sen mi unuttun, gelmiyorsun ah!.."
Ama göz göze gelmek deyince iş değişir, bir başka şarkıda da onu buluruz:
"Yarimle ben yüz yüze, otururuz diz dize,
Sevişiriz göz göze akasyalar açarken... "
Bazı insanlar kaş yaparken göz çıkaracak kadar sakardır; bazı insanların ise elleri ve dilleri öyle çabuk ve beceriklidir, öyle maharetlidir ki, gözden sürmeyi çekerler de, ruhunuz duymaz. Kaşla göz arasında meseleyi halletmek de başlı başına bir kaabiliyettir. Göz bağlamak ise biraz tehlikeli bir meslektir. Bazı insanlar gözünü budaktan sakınmayacak cesarettedir. Bazılarının bir türlü yumuşamayan taş gibi kalbi vardır, ölü gözünden yaş çıkar da onlar insafa gelmez.
[/size] Ayşe Tuncer Eylül 1998
-
bu ne be :sev27:
-
bu ne be :sev27:
Sen yazinin tümünü bile okuyamamissindir. Ben, bu konuyu anlayanlar icin eklemistim buraya.
-
Aslında kültürümüzde, edebiyatımızda buna benzer bir çok örnek var ama biz farkında değiliz. "Göz"le ilgili deyimler, sözler, beyitler, atasözleri vs. burada bir araya toplanmış da ne güzel olmuş. Oysa gündelik hayatta bile yukarıdaki cümlelerin bir çoğunu kullansak da "göz"le ilgili bu kadar söz dikkatimizi çekmez hiçbirimizin.
Bu ilgi çekici konuyu paylaştığın teşekkürler orkide...
-
bu ne be :sev27:
Sen yazinin tümünü bile okuyamamissindir. Ben, bu konuyu anlayanlar icin eklemistim buraya.
gerçektenmi :sev10:
-
ay ne komik siteymiş bu ya kendini bişey sananlarla dolu
-
Bu site kendini bişey sananlarla dolu değildi, kendini bişey sananlarla "doldu" son zamanlarda. Aslında bu sitedekiler kendini bişey sananlar değil; tam aksine bişey "olanlar".
-
ay ne komik siteymiş bu ya kendini bişey sananlarla dolu
Yazilan yazilar komik olur, Site komik olmaz.
Birde yazilan yazilari okumayanlar yada okuyamayanlar olur.
Ayrica aama olanlar vardir ki böyle olanlara körler icin kabartma yazi yazmak lazim ki o türlü teknolojiyi henüz sitemizde gelistiremedik.
Niye basiyorsunuz Merve 23 ün damarina.... :sev10: :sev10:
-
Bu site kendini bişey sananlarla dolu değildi, kendini bişey sananlarla "doldu" son zamanlarda. Aslında bu sitedekiler kendini bişey sananlar değil; tam aksine bişey "olanlar".
Iste budur...Cevabin en güzeli :sev1:
-
Bu site kendini bişey sananlarla dolu değildi, kendini bişey sananlarla "doldu" son zamanlarda. Aslında bu sitedekiler kendini bişey sananlar değil; tam aksine bişey "olanlar".
aman ne güzel cvp :sev10: :sev10:ay ne komik siteymiş bu ya kendini bişey sananlarla dolu
Yazilan yazilar komik olur, Site komik olmaz.
Birde yazilan yazilari okumayanlar yada okuyamayanlar olur.
Ayrica aama olanlar vardir ki böyle olanlara körler icin kabartma yazi yazmak lazim ki o türlü teknolojiyi henüz sitemizde gelistiremedik.
Niye basiyorsunuz Merve 23 ün damarina.... :sev10: :sev10:
sende kendini topla igneci seni rezilll etmesini çokh iyi bilirimde zaten rezilsin daha fazla rezil olursan komaya felan girersin
ay ne kdr güldürdünüzz beni be ciddi söylüyorum :sev10: :sev10:
-
çoluk çocuk sitesiymiş burası bee :sev27:
-
Ne kadar kaliteli ve terbiyeli bir genç arkadaşımızdı merve23, değil mi? Daha çoluk çocuk bunlar ya, zaten kendisi de bunun farkına varmış nihayet. Ama nedense, MAT_ROCK23'ün haricindeki bütün Elazığlı bayan arkadaşlar bu sitede bu tür tartışmalar çıkardılar. Acaba oranın havasından ya da suyundan mıdır? Yoksa hep aksi tipler mi denk geldi bizim siteye? Oysa Elazığ insanını gerçekten çok severim ben.
Bu arada, yukarıdaki uzun dilli arkadaş artık yasaklı, bilginiz olsun. iğneci'ye yazdığı hakaret dolu mesaj, bardağı taşıran son damla oldu.
-
Bu site kendini bişey sananlarla dolu değildi, kendini bişey sananlarla "doldu" son zamanlarda. Aslında bu sitedekiler kendini bişey sananlar değil; tam aksine bişey "olanlar".
aman ne güzel cvp :sev10: :sev10:ay ne komik siteymiş bu ya kendini bişey sananlarla dolu
Yazilan yazilar komik olur, Site komik olmaz.
Birde yazilan yazilari okumayanlar yada okuyamayanlar olur.
Ayrica aama olanlar vardir ki böyle olanlara körler icin kabartma yazi yazmak lazim ki o türlü teknolojiyi henüz sitemizde gelistiremedik.
Niye basiyorsunuz Merve 23 ün damarina.... :sev10: :sev10:
sende kendini topla igneci seni rezilll etmesini çokh iyi bilirimde zaten rezilsin daha fazla rezil olursan komaya felan girersin
ay ne kdr güldürdünüzz beni be ciddi söylüyorum :sev10: :sev10:
Eeeeee Merve 23 Bilirim bilirim.. Mayasina rezillik bulasanlar rezil ezmesini bilirler.
Kadin vardir kocasini rezil eder, kadin vardir vezir eder.
Korkarim sen bu gidisle simdi ya da ilerde yuvani da rezil edersin. Tercih senin bak bakalim kisiligine uygun olanini secersin artik.
Sende ne bicim seysin öyle? cirt pirt seylere gülersin.Temel ile Fadimeye gülmezsin.
Yazik sana da bu sitede biraz olsun hanimlik bulastiramamisiz ne yapalim kader utansin. ;D
-
Çok sıkıcıydı okumadım bile.