GüLe SeVDaLi BiR GeNçLiK
SAĞLIK VE EĞİTİM KÖŞESİ => Saglık ve Yaşam Merkezi => Hastalıklar => Konuyu başlatan: armağan - 28 Ekim 2007, 16:24:22
-
İLK YARDIMIN TANIMI
İlk yardım, ani olarak hastalanan veya kazaya uğrayan kimseye tıbbi tedavisi yapılmadan önce ve bu süre içerisinde, anında, kaza yerinde, çevre imkanlarından yararlanarak yapılan geçici tıbbi müdahaleler bütününe İLK YARDIMdenir.
İLK YARDIMIN TARİHÇESİ
İlk yardımın tarihçesine geniş yer veren Kızılay Derneği yayını olan İLK YARDIM adlı eserden özet olarak alınan tarihcede;
İlk yardımın kurucusu ESMARCH tır. Esmarch 1823-1908 yılları arasında yaşamıştır. Operatör olan Esmarch, Fransız-Alman savaşında Alman ordusunun sıhhiye reisliğine kadar yükselmiştir. Daha sonraları askeri bir hastanede müşavir operatör ve idareci olarak görev almıştır. Özellikle askeri cerrahi alanında büyük ün yapmıştır.
Esmarch ın "Harp Meydanında İlk Yardım ve Yaralılara İlk Yardım" adlı eseri çok önemli ve yararlı olmuştur.
İlk yardım uygulamaları anında en çok kullanılan üçgen sargı, 1831 yılında Dr. Mayor tarafından geliştirilmiştir. Üçgen sargının yaygın olarak kullanılmasının da ESMARCH sağlamıştır.
Savaşta yaralanıp, hastalara yardım için kurulan bir dernek, Britanya Kızılhaç Cemiyeti olarak isimlendirilmiştir.
Bu Derneğin açılış töreni 1870 Ağustos unda yapılmıştır. Aynı yıllarda Dr. A. Moffitt tarafından savaşta yaralılara bakacaklar için bir tüzük hazırlanmıştır. Bu tüzük, ilk yardım konularını ve malzemelirini kapsamına almaktadır.
1877 yılında St. John tarikatının eski ve haçlı seferline ait ilk yardım anılarını yüceltmek amacıyla (St. John sıhhi imdat teşkilatının) kurulmasına karar verilmiştir. Bu teşkilat yaralılara yardım konusunda konferanslar düzenlemiştir.
İlk yardım terimi, resmi olarak İngiltere de ilk defa 1879 da St. John Sıhhi İmdat teşkilatı tarafından kabul edilmiştir. 1882 de Prof. Esmarch ilk yardım hakkında beş kadar konferans vermiş, Kraliçe Viktorya nın kızı olan pernses Kirstiyan, bu konferansları Almanca dan İngilizce ye tercüme etmiştir. Bu notlar, "Kazazelere İlk Yardım" adı altında kitap olarak yayınlanmıştır.
1882 de İskoçya da yaralı ve hastalara ilk yardım ve bakım amacıyla St. Andrew İlk Yardım Teşkilatı kurulmuştur. Bu teşkilatın Tüzüğü Sir george Beatson tarafından yazılmış, 1891 de yayınlanmıştır.
1908 de St. John ve St. Andrew teşkilatları anlaşarak İskoçya ve İngiltere nin diğer bölgelerinde ayrı ayrı faaliyetlerini birleştirerek tek idare altında çalışmaya başlamışlardır.
"Biz de, Türkiye Kızılay Derneği 1958 yılında (İlk Yardım) alanında yetkili bir eserin basılmasını gerçekliştirmiştir.
KIZILAY
Felaketzedelere ilk yardım, sağlık ve sosyal yardım hizmeti sunan bir hayır kurumudur.
TÜRKİYE KIZILAY DERNEĞİ (KIZILAY)
Kızılay; savaş, deprem, yangın, hastalık salgını, su baskını gibi felaketlerde ve felaket anları dışında topluma, sağlık ve yardım hizmeti sunan uluslararası bir dernektir.
Cenevre de 1861 de bu amaçla dernek kurulmasına kara alınmıştır. Bu konferansa Osmanlı devletini temsil edecek bir kişi katılmamıştır. Daha sonra Osmanlı Hükümeti bu anlaşmayı kabul etmiş, ikinci toplantıya temsilci göndermiştir.
O zamanki adıyla HİLALİAHMER cemiyetinin temelini tıbbiye mektebi jeoloji öğretmeni Miralay Abdullah Bey atmıştır. Ayrıca Serdar Ömer Paşa, Tıbbiye nazırı Marko Paşa, Tıbbiye öğretmenlerinden Kırımlı Aziz Beyin de yardımları olmuştur. 1868 de kurulan İlk Yardım Derneği (Mecruhin-i Asakir-i Osmaniye Muavenet Cemiyeti) yani Osmanlı askerlerine yardım derneği adını taşımaktaydı. Resmi hüviyeti olmadığı için, Osmanlı-Rus savaşında diğer devletlere ait Kızılhaç derneklerinden yardım sağlanmamıştır.
Hilaliamber cemiyeti, resmen 1877 yılı Ağustos ayında Sadrazam Hüsnü Paşa nın yardımlarıyla kurulmuştur.
Başkanlığına Dr. Hacı Arif Bey getirilmiştir.
Savaş devamınca yararlı olan Dernek, savaş bittikten sonra gerektiği kadar çalışmamıştır. Yardım da görmeyince mevcut parası bankada muhafaza edilmiştir.
1909 da 1.Meşrutiyetin ilan edilmesinden sonra, Hilaliahmer yeniden ele alınarak düzenlenmiştir. Hariciye Hazırı Rıfat Bey, Dr. Besim Ömer, Dr. Esat Bey lerin çabalarıyla başarılan bu girişim daha sonra Dr. Mehmet Ali, Ali Galip ve Kazım İzzettin Beylerin çalışmalarıyla tüzüğe tavuşturulmuştur. Dernek resmen kurulduktan sonra 7 nisan 1911 de ilk kongresini yapmıştır. Hilaliahmer, Birinci Dünya Savaşı saralarında çok yararlı bir dernek olmuştur. 1923 yılında Türkiye Hilaliahmer Cemiyeti adını almıştır.
Cumhuriyet döneminde büyük aşamalar yapan Hilaliahmer, Ankara da bir merkez binasına kavuşmuştur. Atatürk, 28 Nisan 1935 te Hilaliahmer adını "KIZILAY" olarak değiştirmiştir. Türkiye Kızılay Derneği, özel hukuk hükümlerine tabidir. Kamu yararına çalışır. Uluslararası hayır derneklerinin üyesidir.
Kızılay kendi bünyesinde öğretim kuruluşları ve bazı kollara sahiptir. Kızılay ın çeşitli sağlık kurumları yanında kan proğramı vardır. Kurulan Kan Bankaları sistemli çalışan ve acil durumlarda kan temini gerçekleştiren kuruluşlardrır. (Hayat Ansiklopedisi 4. Cilt)
İLK YARDIMIN AMACI, ALAN VE ÖNEMİ
İlk yardımın amacı, ilk yardım yönünden yardıma muhtaç kimseye kaza yerinde ve anında yapılan geçici-tıbbi hüdahalelerle hayat kurtarmaktır.
Hayat kurtarmak için uygulanacak geçici müdahale çevre imkanlarına dayalı olarak hali hazır durumu koruyabilir, kontrol altına alabilir ve durumu iyiye doğru götürebilir özellikleri taşımalıdır.
İlk yardımın alanı dar ve kısıtlıdır. İlk yardım kaza yerinde başlar, yaralının sevki sırasında devam eder. Tıbbi acil tedavinin başlamasıyla sona erer. Bu alan içerisinde ilk yardımcının sorumluluğu devam eder. İlk yardımcı, görevinin sona erdiği yerde tüm bilgileri ve sorumluluğu devreder. İlk yardımcı, tıbbi tedaviyi yapacak olan sağlık personeline bilgi aktararak tedavinin yönlendirilmesine yardımcı olur.
Sanğlık personeli, sağlık kuruluşusnda ilk yarımla birlikte acil yarıdımı da gerçekleştirmek zorunda kalabileceğinden bazı konularda ilk yardım alanı genişletilmeştir.
İlk yardımın önemi ise, kaza yerine ulaşma ve anında ilk yardım yapma ile ilgilidir. Çünkü kazalardan ölümlerin %10 u ilk beş dakikada, % 50 si ise ilk otuz dakika içinde meydana gelmektedir. Kaybedilen her zaman dilimi ölüm oranını artırmaktadır. Bu nedenle ilk yardımda ÇABUKLUK ve BİLİNÇLİ müdahale hayat kurtarıcıdır.
ALINTI