GüLe SeVDaLi BiR GeNçLiK
GENEL KÜLTÜR VE TARİH => Genel Kültür => Memleketimiz Köşesi => Konuyu başlatan: Avicenna - 21 Eylül 2007, 00:06:13
-
Samsun Civisiz Cami (Göğceli Camii)
(http://www.samsunkulturveturizm.gov.tr/Gallery/500/GW61YX.jpg)
Samsun'un Çarşamba ilçesinde tek çivi kullanılmadan yapılan Göğceli Cami diğer ismiyle Çivisiz Camii, restore edildikten sonra ziyaretçi akınına uğruyor. Türkiye'nin her yerinden gelen ziyaretçilerin ilgisini caminin tamamen ahşaptan çivi kullanılmadan yapılmasının yanı sıra yapım sırasında yapının çeşitli yerlerine konan şifreleri çekiyor.
Samsun'un Çarşamba ilçesinde tek çivi kullanılmadan yapılan Çivisiz Cami adıyla bilinen cami, yıkılmak üzere iken geçen sene restore edilerek yıkılmaktan kurtarıldı. Çivisiz Camii'nin kim tarafından yapıldığı belli değil. Caminin içindeki ahşap bir sütunda Hicri olarak caminin, 595 yılında yapıldığı yakın tarihlerde bulunmuş.
Çivisiz Camii'nin, gezici irşat ekibi yada Selçuklular tarafından yapıldığı tahmin ediliyor. Miladi olarak 1205 yılı civarında yapıldığı düşünülen Çivisiz Camii'nin ahşaplarından alınan örneklerin laboratuvarda incelenmesi sonucu binada yazılan hicri tarihin doğru olduğu sonucuna varılmış. Çivisiz Camii'nin hemen önünde garipler mezarlığı bulunuyor ancak mezarlığın tarihi cemiden daha yeni. Buradaki mezar taşlarında yapılan inceleme sonucu en eski kabrin 300 yıllık olduğu tespit edildi.
(http://www.samsunkulturveturizm.gov.tr/Places/500/JC23TJ.jpg)
Cami çok dayanıklı
Çivisiz Camii, yağmura, sele, fırtına ve depreme karşı yıkılmadan ve çürümeden ayakta kalmasının yanı sıra yapım aşamasında binaya konan sembollerle de ilgi çekiyor. 3 bölümden oluşan tek katlı Çivisiz Camii'nin ön çatı kenarı yarım ay şeklinde yani hilal şeklinde yapılmış. Caminin sağ ya da sol kenarından bakıldığında hilal şeklindeki çatı hemen dikkati çekiyor. Bunun yanı sıra giriş kısmındaki ahşap sütunun dört tarafında, birbirine bitişik iki dairenin üzerinde gökyüzünü işaretleyen bir ok bulunuyor. Bunun da imanın insanı her iki dünyada da hür kılacağını gösterdiği belirtiliyor.
Giriş kısmından sonraki minber ve mihrabın bulunduğu alanda da imanın 6 şartını temsil eden 6 direk bulunuyor. Camin sağ ve sol tarafında da eni 15 santim, genişliği, 65 santim boyu da 15 metre olan ahşap tahtalar kullanılmış. Tahtaların sayısının 7 olmasının Fatiha Suresi'nin 7 ayetten oluşmasına binaen yapıldığı belirtiliyor.
Bunu dışında kestane, dişbudak, karaağaç gibi ağaçlardan yapılan tahtaların çürümemesi için de ilgi çekici teknikler kullanılmış. Her bir ağacın kesilme mevsimi tespit edilerek o mevsimde kesildikten sonra ateşte fırınlanmış. Cami tabanı da ahşaptan yapılmış, tabanın çürümemesi için de havalandırma sistemi kurulmuş. Yine cami içindeki ahşap sütunlar yere içerisinde deprem boşluğu bırakılarak yerleştirilmiş.
Caminin tavanında çatıyı tutan sütun ise yeri ellerine sağa sola açmış bir insan gibi yerleştirilmiş. Bunun bir deprem sırasında sağa sola esnemeye karşı dengede durmayı kolaylaştırdığı belirtiliyor. Caminin iç kısmının üzerinde yine gemiyi hatırlatan bir boşluk bırakılmış. Bunun da yolculuğu simgeleyebileceği belirtiliyor. Bütün bunların yanı sıra caminin bütün ahşaptan yapılmış tek parça minber oymaları da dikkat çekiyor. Caminin tavanında da çeşitli renklerde yapılmış çiçek resimleri bulunuyor.
Çivisiz Cami'nin imam hatipliğini 20 yıldır Hüseyin Özasma yapıyor. Özasma kendisinden önce caminin sadece Cuma namazlarına açık olduğunu belirtiyor. Cami'nin 2004 yılında başlayıp 2005 yılında tamamlanan restorasyonundan sonra her geçen gün artan bir ziyaretçi sayısının olduğunu belirtiyor. Serbest olarak gelenlerin yanı sıra Karadeniz Bölgesi'ne düzenlenen turlar da Çivisiz Cami'ye uğramadan geçmiyor.
Çivisiz Cami'nin asırların yıpranmasına karşı ayakta durmasının madde ile mananın bir araya getirilmesi olduğunu düşündüğünü aktaran Özasma, "Burası yapılırken sadece bir şey düşünülmemiş, bir çok şey düşünülmüş. Bizim ecdadımız teknik ile ruhu bur araya getirmiş. Onun için bunca zamandır akta diye düşünüyorum." dedi.
Ziyaretçi akınına uğruyor
Çivisiz Cami'ye gelenlerin çoğunlukla içeride insana huzur veren bir nefesin olduğunu, ve bu kadar anlamlı yapılmasından etkilendiklerini ifade erden Özasma, "Bana göre hala camide öğrenilmesi gereken yerler var. Çatıdaki tahtaların üzerinde yazılar var okuyamadık uzman istedim gelmedi. Ama ben Müslüman olmuş bir Amerikalının bana söylediklerini unutamıyorum. O Dedi ki burayı yapanlar Allah'a çok inanmışlar. Bana göre de öyle ve bana göre çözülmesi gereken şifrede onların bu ruhu nasıl yakaladıkları." diye konuştu.
Denizli'den Çivisiz Cami'yi görmek için Çarşamba'ya gelen İhsan Şenmaz (67) da camiden çok etkilendiğini belirtiyor. Caminin onarımdan geçirilerek yıkılmaktan kurtarılmasının çok yerinde olduğunu ifada eden Şenmaz, "Ama yeni yapılan yerler sırıtıyor. Buralarda eskitme yapılabilirdi. Bu binana alınan keyfi düşürüyor. Yapı içinde değişik simgelerin yerleştirilmesi de çok bende hayret uyandırdı. Açıkcası bu yapının bunca manadır ayakta kalması Türk'ün sanatkarlığını gösteriyor diye düşünüyorum." şeklinde konuştu.