GüLe SeVDaLi BiR GeNçLiK
GENEL KÜLTÜR VE TARİH => Genel Kültür => Konuyu başlatan: orkide - 02 Mart 2009, 22:47:27
-
Hapşıran bir kişiye 'çok yaşa' demek adeti hemen hemen her kültürde vardır. Anlam olarak biraz değişik de olsalar sonuçta aynı kapıya çıkarlar. Hapşıranlara İngilizlerin 'God bless you', Almanların 'gesundheit', İtalyanların 'felicita' deme adetlerinin kökeni, hapşırmanın kişi için önemli bir tehlike olduğuna inanılan çok eski zamanlara gider.
İnsanlar asırlar boyu yaşamın sebebinin ruh olduğuna, ruhun ise insanın başı içinde olduğuna, hapşırmanın bu hayati güce zarar verebileceğine inandılar. Hapşırmanın soğuk algınlığı ile ilişkili olması bu inanış; güçlendirdi. İnsanlar hapşırıklarını tutabilmek için her yolu denediler.
Milattan önce dördüncü yüzyılda Aristo ve tıbbın babası sayılan Hipokrat'ın öğretileriyle insanlar, hapşırmanın başın yabancı maddelere karşı bir savunma refleksi olduğunu öğrendiler. Hapşırma bir hastalığın başlangıcı olduğundan hastalığın sonunun kötü bitmemesi için hapşırana 'uzun yaşa', 'sağlıklı yaşa' gibi sözlerin söylenmesi adeti bu zamanlarda başladı.
Yaklaşık yüz yıl sonra Romalılar hapşırmanın iyi bir şey olduğuna, insanı hastalıktan koruduğuna, hapşırığı tutmanın hastalığın kuluçkaya yatmasına belki de ilerde ölüme sebep olabileceğine inandılar. Artık hapşıranlara 'tebrikler' veya 'iyi şanslar' deniliyordu.
Hapşırana 'çok yaşa' denilmesinin kökeni birçok kültürde bu şekilde olmasına rağmen bir Hıristiyanlık deyimi olan 'God bless you' (Tanrı seni takdis etsin) cümlesinin kökeni ayrıdır. Altıncı yüzyılda İtalya'da bulaşıcı ve öldürücü veba hastalığının tüm şiddeti ile başlaması ve bu hastalığın belirtisinin kronik hapşırma olması nedeniyle, hapşıranlara 'God bless you' denilmesi Papa tarafından yasa olarak yayınlanmış ve mecbur kılınmıştır.
Bu yasa ile ayrıca hapşıranın çevresinde 'God bless you' diyecek kimse yoksa, o kişinin kendi kendisine 'God help me' (Tanrı yardımcım olsun) demesi de tavsiye edilmiştir.
Genelde 'çok yaşa' diyene 'sen de gör' yani 'sen de benim yaşamımı görecek kadar çok yaşa' denilmesi de adettendir. Hapşırana 'çok yaşa' deyince hapşırmanın kesileceğine inananlar da vardır...
-
Hapşırana iyi dilekte bulunmak kültürel bir durum olmakla beraber, bir görgü kuralı ve dinimizin de tavsiye ettiği bir davranış biçimidir. İslâmiyette hapşırana iyi dilekte bulunmaya "teşmit" denir. Yukarıda yer alan konudaki iyi dileklerin hepsini kapsayacak manaya sahip olan Arapça kökenli "çok yaşa" ise "yerhamukellah (Allah merhamet etsin)" şeklindedir. Buna karşılık "yehdînâ ve yehdîkümullah (Allah bana ve hepimize hidayet etsin)" şeklinde cevap verilir. Ayrıca, hapşıran kişinin kendisinin de "elhamdülillah (Allah'a hamd olsun)" demesi iyidir.
Bu güzel, ilginç ve bilgilendirici paylaşımın için teşekkürler orkide. Ben de olaya azıcık eklemede bulundum izninle. :sev29:
-
Rica ederim. Ben de ek bilgilendirmelerin icin tesekkür ediyorum HoFeeZ.
-
sağlık açısından çok yararlı bir rahatma ,ben genelde çok sesli hapşırmayı tercih ederim.şöyle içimden geldiği gibi uzun bir nida ile hapşırınca daha bir rahatlıyorum.
bilgileriniz için teşekkürler arkadaşlar
-
Ben ise, cogu zaman istesem de sessiz hapsiramiyorum. Icimden cok tazyikli geliyor :D Rahatlama konusunda ise sana katiliyorum Peri.
-
Iki bayan birbirinizi buldunuz hapsirmada da Cenab-i kibriya kocalariniza sabir ihsan eyleye amin.
Aman o ne habsirik öyle 8 siddetinde deprem oluyor sanirim Orkide hapsirirken ödüm citlar her seferinde. :sev10: :sev10:
-
Abartiyor vallahi arkadasim. Inanma.
-
Abartiyor vallahi arkadasim. Inanma.
inanmıyorum zaten .kendisi nasıl hapşıyor , bizde bilelim dimi ya :sev10:
-
Abartiyor vallahi arkadasim. Inanma.
inanmıyorum zaten .kendisi nasıl hapşıyor , bizde bilelim dimi ya :sev10:
Ben ayni bir korkak kedi gibi PIST PIST o kadar. O da bayramdaaaaan bayramaaa. :sev10: :sev10:
-
ona hapşırmak denmez iğneci ....hapşırınca yedi mahallenin duyması lazım .tadı öyle çıkıyor :sev10:
-
Dogru vallahi, ben hapsirinca alis veris magazalarinda bile hic tanimadigim kimseler "cok yasa" (gesundheid) diyorlar :sev10:
-
Aman aman sanki iyi birsey gibi heriflerin yüregini citlatiyorsunuz.
-
Dogru vallahi, ben hapsirinca alis veris magazalarinda bile hic tanimadigim kimseler "cok yasa" (gesundheid) diyorlar :sev10:
ne güzel işte , tanımadığın insanlar ile sosyal diyaloğun oluyor.darısı tüm sessiz hapşıranların başına :sev10: (iğneci sana taş attım ,kesin anlamışsındır) :sev10:
-
Dogru vallahi, ben hapsirinca alis veris magazalarinda bile hic tanimadigim kimseler "cok yasa" (gesundheid) diyorlar :sev10:
ne güzel işte , tanımadığın insanlar ile sosyal diyaloğun oluyor.darısı tüm sessiz hapşıranların başına :sev10: (iğneci sana taş attım ,kesin anlamışsındır) :sev10:
Elbette anladim anlamaya ama attigin Tas ile Kafamdan pekmez, gülmekten de gözümden yas akti.. :sev10: :sev10: